Historia Gminnej Biblioteki Publicznej w Małkini Górnej
Z powodu braku dokumentów, dotyczących daty utworzenia placówki, za rozpoczęcie działalności Gminnej Biblioteki Publicznej w Małkini Górnej przyjmuje się pierwszą datę wpisu do księgi inwentarzowej, tj.25 stycznia 1950 roku .Obowiązki kierownika pełniła wówczas M. Sedler.
Głównym zadaniem biblioteki było gromadzenie zbiorów i udostępnianie ich czytelnikom. Biblioteka zobowiązana była również do zakładania punktów bibliotecznych. W związku z tym powstały one we wsiach; Biel, Orło, Kaczkowo Stare, Daniowo, Żachy Pawły, Przewóz ,Kańkowo i Glina. Nadzór merytoryczny nad małkińską biblioteką pełniła Powiatowa Biblioteka Publiczna w Ostrowi Mazowieckiej , która służyła pomocą organizacyjną i instruktorską oraz zaopatrywała w ruchomy księgozbiór. Następczynią p. M. Sedler została p. Alicja Polkowska, która pełniła funkcję kierownika w latach 1953-1954 .
W 1954 r. w wyniku podziału administracyjnego kraju nastąpiło przekształcenie Biblioteki Gminnej w Gromadzką, a dwa lata później powstały Gromadzkie Biblioteki Publiczne w Daniłowie i Orle, które były placówkami niezależnymi organizacyjnie od Gromadzkiej Biblioteki w Małkini Górnej.
W latach następnych w wyniku podziałów administracyjnych kraju Gromadzka Biblioteka Publiczna w Orle(w 1955 r. jako Filia w Błędnicy) stała się Filią Biblioteczną Gminnej Biblioteki Publicznej w Małkini Górnej, a w Daniłowie utworzono punkt biblioteczny.
Z zachowanych źródeł z 1957 roku wiadomo, że biblioteka znajdowała się w budynku Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej .Na przestrzeni kilkunastu lat zmieniła wielokrotnie pomieszczenia w tym budynku. Były to złe warunki lokalowe , które wpłynęły ujemnie na rozwój czytelnictwa i funkcjonowanie biblioteki. Z tymi problemami zmagały się Maria Zdrodowska (pełniąca funkcję w latach 1954-1959), Alicja Goś( pełniąca funkcję w latach 1959-1963), Marianna Przewoźna (1965-1966), Anna Jabłońska ( 1968-1979).
Kolejna reforma administracyjna kraju na początku lat siedemdziesiątych spowodowała przekształcenie struktury organizacyjnej sieci bibliotecznej. Od 1973 roku Biblioteka Publiczna w Małkini Górnej funkcjonowała jako Biblioteka Publiczna Gminy Małkinia Górna, której podlegały Filie w Orle i Prostyni, powstałe na bazie bibliotek gromadzkich.
W 1974 roku biblioteka gminna przeniesiona została do pomieszczeń wynajętych w prywatnym domu Alojzego Figla przy ul.1 Maja i tam funkcjonowała do 1984 r.
W 1975 r. po zlikwidowaniu powiatów, a tym samym zlikwidowaniu biblioteki powiatowej nadzór merytoryczny nad Gminną Biblioteką Publiczną w Małkini Górnej pełniła Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Ostrołęce.
W 1976 roku utworzono Filię Biblioteczną w Zawistach Dzikich ,która zajmowała pomieszczenia w prywatnym domu państwa Boguckich. W 1981 r. filia przeniesiona została do Małkini Górnej i działała jako Filia Biblioteczna nr 1 .Zlikwidowana została w 2001 r.
W 1977 r. Filia w Orle przeniesiona została do Błędnicy i tam funkcjonowała do 1991 r. Filia w Prostyni mieściła się w lokalu wynajętym u Edmunda Sobotki ( wcześniej funkcjonowała w GRN), a od 1983 r. do dnia dzisiejszego znajduje się w Domu Strażaka. Kolejną filię biblioteczną utworzono w 1986 r. w Daniłowie, która działała do 1991 r.
Z uwagi na powiększający się księgozbiór biblioteki gminnej i wzrastającą liczbę użytkowników pomieszczenia dotychczas zajmowane przez bibliotekę były niewystarczające.
W 1984 roku dla biblioteki zakupiono budynek o pow.150 m2 przy ul. Nurskiej 28, w którym prowadziła działalność do 1997 r.
Początek lat 90- był okresem niekorzystnym dla bibliotek. Zlikwidowano wówczas Filię Biblioteczną w Daniłowie i Błędnicy oraz nastąpiła całkowita likwidacja punktów bibliotecznych.
W 1992 r. Biblioteka wpisana została do Gminnego Rejestru Kultury. Otrzymała status samorządowej instytucji kultury i uzyskała osobowość prawną. Placówka stawała się coraz bardziej widoczna i potrzebna w środowisku. Wychodziła naprzeciw wymogom współczesności i zapotrzebowaniom czytelnika. W 1996 r. zakupiono pierwszy zestaw komputerowy do biblioteki.
W 1997 r. Biblioteka gminna została przeniesiona do samodzielnego budynku przy ulicy Kościelnej, w którym prowadziła działalność do 2001 r. Warunki lokalowe pozwoliły poszerzyć działalność o różnego rodzaju wystawy, konkursy i imprezy biblioteczne.
W wyniku reformy administracyjnej kraju w 1999 r. nadzór merytoryczny nad Gminną Biblioteką Publiczną w Małkini Górnej przejęła Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego. Od 2009 r. pomocy merytorycznej udziela Miejska Biblioteka Publiczna im. M. Dąbrowskiej w Ostrowi Maz.
W 2001 r. biblioteka przeniesiona została do budynku Ośrodka Zdrowia przy ulicy Biegańskiego 3, w którym znajduje się do dnia dzisiejszego. Usytuowanie placówki w centrum Małkini Górnej oraz bliskie sąsiedztwo szkół, przedszkola, ośrodka kultury i innych instytucji i zakładów pracy spowodowało wzrost czytelnictwa i ułatwiło prowadzenie różnych form pracy kulturalno – oświatowej z czytelnikiem.
Biblioteka od 2000 roku do chwili obecnej cyklicznie otrzymuje dotacje z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zakup nowości wydawniczych w ramach programu „ Promocja Czytelnictwa”.
Od 2002 roku rozpoczęto proces komputeryzacji biblioteki. Początkowo zakupiono 1 zestaw komputerowy, z każdym rokiem przybywało sprzętu, zakupiono program biblioteczny, założono sieć internetową z bezpłatnym dostępem do Internetu, rozpoczęto tworzenie bazy komputerowej w programie MAK.
W 2006 r. biblioteka gminna przystąpiła do programu IKONK@ i otrzymała z Ministerstwa Nauki i Informatyzacji 6 zestawów komputerowych z oprogramowaniem.
Od 2009 r. czytelnicy na terenie biblioteki gminnej i filialnej mają możliwość korzystania z bezprzewodowego Internetu. Mogą również korzystać z programu informacji prawnej POLBI i LEX, drukarki, kserokopiarki i katalogów w wersji komputerowej.
W 2010 r. został ogłoszony i rozstrzygnięty Konkurs na Exlibris Biblioteki Gminna Biblioteka Publiczna w Małkini Górnej za swoje zasługi wielokrotnie otrzymała dyplomy , gratulacje i podziękowania od władz samorządowych, bibliotek, szkół i instytucji. W 1998 r. otrzymała Brązowy Medal za Zasługi dla Województwa Ostrołęckiego.
Gminna Biblioteka Publiczna w Małkini Górnej dostosowuje zakres i formy działania do potrzeb lokalnego środowiska, realiów zmieniającego się świata oraz własnych możliwości finansowych. Stanowi ważne ogniwo kultury, oświaty i infrastruktury. Wspomaga szeroko rozumianą edukację społeczną. Jako lokalny ośrodek informacji stara się zapewnić społeczeństwu szeroki dostęp do wiedzy i wszelkiego rodzaju informacji oraz promować książkę i czytelnictwo.